"As mutuas adaptáronse anticipadamente ao cambio galopante do mundo do traballo que en poucas décadas transcorreu do sector primario ao secundario, ao terciario e agora ao “4.0” que todo o transforma."
Juan Echevarria Puig
Presidente de Mutua Universal
Se a historia da humanidade na súa porción española, dese comezo o 1 de xaneiro de 2018 (ou de 2017) e ameazase con continuar do mesmo ou parecido xeito e se só existise a vida política, habería que tomar en serio a busca, o traslado e a vida noutro planeta.
Pero afortunadamente non é así. A política, esta política, hai que admitila só a beneficio de inventario e soportala como se fose unha chuvascada violenta e pasaxeira e albiscar no horizonte novas esperanzas.
Demasiada política. Demasiada difusión desta. Demasiadas institucións, políticas ou politizadas. Demasiados políticos que as enchen. Demasiadas afeccións dogmáticas, tendencias e intereses. Escasos estadistas.
A política, prezada arte da convivencia, sublime vocación do sacrificio propio e servizo ao próximo, convértese en motivo de desavinza, incluso entre os que perseguen obxectivos comúns. A política pola política.
Haberá quen opine e se console crendo que así foi sempre, pero polo menos noutros tempos tiñamos a sorte de non coñecer ao momento e simultaneamente todo o que ocorría e o tempo e a distancia son case sempre bálsamos curativos.
Pensei, por hábito, mencionar nesta carta os principais acontecementos dese 2018. Pero, independentemente de que moitos deles deviñeron en sucesos, négome a referilos. “O hoxe é malo, pero o mañá é meu”, escribiu, aínda lúcido, D. Antonio Machado.
Nestes días represéntase en Mérida unha obra teatral en que, como de costume, o bo é Cicerón e o malo Catilina.
Casualmente a miña lectura nestes días, é un precioso ensaio escrito en 1948 por Ángel María Pascual do que se deduce todo o contrario. Ángel María Pascual tamén nos dixo xa nos anos de euforia “do orbe dos teus soños fan criba, do teu propio solar quedaches fóra”.
Cicerón representaba o establishment e Catilina a revolución, a abolición da escravitude, pero coa condición de que nas súas hostes non se admitisen os escravos. Catilina loitaba porque os demais fosen libres, coma el, pero sen admitilos como soldados que combatesen pola súa conveniencia. En loitar por aquilo que persoalmente non nos importa nada, radica a grandeza da política e converte os politicastros en estadistas.
Unha das posibles vantaxes desta algarabía, pode consistir no recordo ou recoñecemento dos grandes problemas que temos pendentes, algúns non exclusivos de España: a desigualdade económica e social.
O paro, convertido en estrutural tantas veces, polo desenvolvemento imparable e acelerado dos cambios tecnolóxicos.
A emigración dos máis formados e instruídos. A inmigración dos máis necesitados.
A normalización do incivismo e a violencia.
O despoboamento e desertización de media España.
A falta dun ensino común que instrúa, forme e culturice, sabendo que a cultura consiste na forma de vida do noso tempo e o noso tempo é o dos grandes horizontes, da globalización dos problemas e das súas solucións, dos grandes avances da intelixencia e de que España, o bastante pequena, ten que ser a mínima unidade de proxección e convivencia.
Algúns, afortunadamente e sen recorrer a solermas patrióticas, decatámonos de que esta España deixou de ser vella e tafur, buliciosa e triste (Machado de novo, esta vez para contradicilo) e de que ocupa un lugar preferente en tantas cousas boas e actuais conseguidas polos españois con esforzo, tenacidade e bo facer d’orsiano durante moito tempo, porque, aínda que lles pese a outros, que o neguen ou que o obvien, estamos na cabeza do primeiro pelotón na carreira.
O éxito do vello mutualismo repítese día a día, coa afiliación masiva voluntaria das empresas e consecuentemente do censo laboral.
Outra das vantaxes deste confuso balbordo é o recordo e a cita de grandes homes que se enfrontaron dialecticamente aos mesmos problemas que hoxe nos atenazan. Non lles fixeron demasiado caso, pero agora si é posible e obrigado facerllo. Cítase a Max Weber como axuda para reconducir un capitalismo anónimo e desbordado que non contribúe, especialmente tras as grandes crises, a unha crecente e maior igualdade económica e social que protexa esas clases medias que constitúen o verdadeiro líquido sinovial da sociedade.
Cítase a Hans Kelsen. ‘‘Primeiro Kelsen, despois ninguén e despois de ninguén Kelsen’’, repetía o meu mestre José Mª Hernández Rubio. Kelsen, de axitada vida académica, formulou a orixe e a necesidade das constitucións e dos tribunais constitucionais que as apliquen, defendan e revisen e situou o Dereito Internacional como base, con primacía, dos ordenamentos nacionais.
Lémbrase a Karl Jaspers que na súa inesquecible “Orixe e meta da historia” atribúe á lenda a orixe das nacións e á utopía a súa meta, rebaixando así o peso do nacionalismo.
E tamén se cita pola calada a C. Schmidt que outorga ao pobo a condición de suxeito de aclamación nunha hiperdemocracia en que a asemblea, o asembleario, sexa o supremo órgano de decisión e de goberno. Con iso, xustificaba unha das máis férreas ditaduras da historia.
E nese mare mágnum, que dentro dun tempo inducirá á pena ou provocará a risa, as mutuas cren que están en permanente estado de indefensión. Pásalles como a España. En 1970, Pedro Laín Entralgo, o de “España como problema” de 1948, publicou un longo ensaio que titulou: “A que chamamos España”. Para ser sinceros debiamos proclamar que ben sabemos o que é España e o que son as mutuas. Pero sempre algúns prefiren o misterio que leve aparellada a escuridade.
Escribiuse tanto na busca de España que -grazas Pascal- prefiro escoitala e que me diga “non me buscarías senón xa me atoparías”.
E Mutua Universal participa dese estilo, desa forma de vida que, segundo Goethe, se realiza consciente ou inconscientemente en cada feito e en cada palabra e entende que as mutuas non son fin de si mesmas. Que deben ser instrumentos que coñezan, interpreten e solucionen os problemas de seguridade e atención sanitaria e máis das empresas asociadas, dos traballadores protexidos e con iso as obrigas e dereitos que lle incumben á Administración e que esta delegou no mutualismo. O mutualismo, anterior á Seguridade Social, coas naturais limitacións da época impuxo a extensión e obrigatoriedade da protección social coa participación do empregador e dos propios traballadores protexidos, sumados agora os autónomos.
O éxito do vello mutualismo repítese día a día, coa afiliación masiva voluntaria das empresas e consecuentemente do censo laboral. As mutuas adaptáronse anticipadamente ao cambio galopante do mundo do traballo que en poucas décadas transcorreu do sector primario ao secundario, ao terciario e agora ao “4.0” que todo o transforma.
A denominación de Universal da nosa mutua englóbao tamén todo. A súa presenza permanente en toda España. A súa atención ás empresas e traballadores de calquera sector e especialización. A inclusión do traballador autónomo e das grandes corporacións. O seu estar ao día en que a revolución dixital e da intelixencia supoñen novos empregos, novas metodoloxías, novos medios de traballo, novas enfermidades e tratamentos, novos ámbitos laborais que esixen novas formas de relacións entre as persoas e as institucións. Tamén entre as mutuas, algo así como a mutualización das mutuas, cristalizada no noso caso co acordo subscrito con Fremap e Solimat.
Para rematar, os agradecementos:
Ás empresas e traballadores afiliados.
Aos nosos profesionais, á Xunta Directiva abnegada e xenerosa na súa axuda, sen outra recompensa que a que supón o deber cumprido.
Aos que integran as comisións de Control e Seguimento e de Prestacións Especiais e ao Comité de Auditoría. Ao equipo directivo e destacadamente ao director xerente.
Ao presidente e director xerente de Amat, que harmonizan os distintos sons das mutuas afiliadas.
Ao subdirector xeral de Entidades Colaboradoras da Seguridade Social, D. Carlos Tortuero, ao director xeral de Ordenación da Seguridade Social, D. Borja Suárez, e a D. Octavio Granado, secretario de Estado da Seguridade Social.
Juan Echeverría Puig
Presidente de Mutua Universal
A denominación de Universal da nosa mutua englóbao tamén todo. A súa presenza permanente en toda España. A súa atención ás empresas e traballadores de calquera sector e especialización. A inclusión do traballador autónomo e das grandes corporacións.
Castellano
Català
Euskera
Gallego
English